BERLİN – Avrupa Birliği’nin tüketici koruma reformu kapsamında Almanya’da yeni ödeme kuralları yürürlüğe giriyor.
Küçük alışverişler de artık “kredi sözleşmesi” kapsamında
Artık 200 Euro’nun altındaki çevrim içi taksitli alışverişlerde dahi müşterinin geri ödeme gücü (Bonitätsprüfung) kontrol edilecek. Yani, düşük tutarlı taksitli işlemler bile “kredi sözleşmesi” statüsünde değerlendirilecek.
Amaç, özellikle genç kullanıcıların ve düşük gelirli tüketicilerin kontrolsüz borçlanmasını önlemek.
Her işlem için finansal uygunluk kontrolü yapılacak
Yeni düzenleme, “şimdi al, sonra öde” (Buy Now, Pay Later – BNPL) hizmeti sunan çevrim içi platformları da kapsıyor. Buna göre, Amazon, Klarna, PayPal gibi şirketler artık her taksitli alışveriş öncesinde ödeme kapasitesi sorgulamak zorunda.
Finansal teknoloji uzmanı Andreas Krüger, “Artık 50 veya 100 Euro’luk taksitlerde bile sistem otomatik olarak kredi kontrolü yapacak. Bu, kullanıcı verilerinin daha dikkatli inceleneceği bir döneme işaret ediyor,” dedi.
14 gün içinde cayma hakkı tanındı
Yeni kurallar kapsamında tüketiciler, imzaladıkları kredi sözleşmesinden 14 gün içinde koşulsuz cayma hakkına sahip olacak. Bu hak, çevrim içi yapılan taksitli işlemler için de geçerli olacak.
Ancak uzmanlar, cayma süresinin başlaması için tüketicinin sözleşme belgelerini elektronik ortamda almış olması gerektiğini hatırlatıyor. Bu nedenle, kullanıcıların e-posta onaylarını dikkatle saklamaları öneriliyor.
Amaç: Aşırı borçlanmayı önlemek
AB’nin bu adımı, son yıllarda artan mikro krediler ve “hemen al, sonra öde” trendinin doğurduğu borçlanma risklerine karşı önlem niteliğinde. Almanya Tüketici Koruma Derneği (VZBV), özellikle gençlerin düşük tutarlı ama sık yapılan çevrim içi alışverişlerle yüksek borç sarmalına girdiğini vurguluyor.
Berlin Üniversitesi’nden ekonomist Dr. Clara Hoffmann, “Bu düzenleme, küçük tutarlı ama sık yapılan işlemleri finansal sistemin radarına alıyor. Tüketici koruması açısından doğru bir adım, ama çevrim içi ödeme hızını da yavaşlatabilir,” değerlendirmesinde bulundu.
Yeni kurallar kimleri etkileyecek?
- Çevrim içi alışveriş yapanlar: Her taksitli işlem öncesinde kredi kontrolü yapılacak.
- Kredi ve ödeme platformları: Finansal uygunluk kontrolü yükümlülüğü doğacak.
- Tüketiciler: 14 gün içinde sözleşmeden cayma hakkı tanınacak.
- Bankalar ve FinTech şirketleri: Artan denetim yükü nedeniyle sistemlerini güncellemek zorunda kalacak.
Uygulama 2025 sonunda tüm AB ülkelerinde yürürlükte olacak
Düzenleme, AB’nin 2025 yılı tüketici finansmanı yönergesi kapsamında getirildi.
Almanya, uygulamayı Kasım 2025 itibarıyla yürürlüğe sokan ilk ülkelerden biri oldu.
AB üyesi tüm ülkelerin ise 2026 sonuna kadar aynı düzenlemeleri yürürlüğe alması planlanıyor.
