NORDHAUSEN (THÜRİNGEN) – Thüringen eyaletine bağlı Nordhausen kentinde, Bürgergeld (vatandaşlık parası) alan gençlere yönelik dikkat çekici bir pilot proje hayata geçirildi. Proje kapsamında, 25 yaş altı, eğitimini tamamlamamış veya okulu yarıda bırakmış gençler artık haftada 40 saate kadar çalışma zorunluluğuyla karşı karşıya.
Uygulama, gençleri iş hayatına ve mesleki eğitime kazandırmayı amaçlıyor. Ancak proje, hem kamuoyunda hem de siyaset çevrelerinde büyük tartışma yarattı.
Saatlik ücret sadece 1,20 Euro
Proje kapsamında çalışacak gençler, saatlik 1,20 Euro ücret alacak. Deneme süresi ise üç ay olarak belirlendi. Çalışma alanları, yerel belediye hizmetleri, sosyal bakım merkezleri veya çevre düzenleme projeleri gibi kamu yararına işlerden oluşuyor.
Belediye yetkilileri, bu uygulamanın gençleri “disipline etmek ve sorumluluk bilincini geliştirmek” amacı taşıdığını belirtiyor. Nordhausen Belediye Başkanı Jörg Schützeberg, “Bu gençleri pasif yardımdan çıkarıp topluma kazandırmak istiyoruz,” dedi.
Eleştiriler büyüyor: “Zorla çalıştırma mı, fırsat mı?”
Ancak sosyal örgütler ve muhalefet partileri projeye sert tepki gösterdi. Alman Sosyal Birliği (SoVD), düşük ücretin “insan onuruna aykırı” olduğunu savunarak, uygulamayı “örtülü zorla çalıştırma” olarak nitelendirdi.
Yeşiller Partisi ve bazı sendikalar da, projenin gençleri motive etmek yerine cezalandırıcı bir sisteme dönüştüğü uyarısında bulundu. Berlinli sosyal politika uzmanı Dr. Lena Vogt, “Bu gençlerin çoğu psikolojik veya eğitsel desteğe ihtiyaç duyuyor. Çalışma zorunluluğu bu sorunu çözmez,” dedi.
Amaç: Eğitim ve istihdama geçişi hızlandırmak
Projeyi destekleyenler ise uygulamayı “gerçekçi bir motivasyon aracı” olarak savunuyor. Federal Çalışma Bakanlığı sözcüsü, Nordhausen’deki sonuçlara göre modelin başka eyaletlerde de test edilebileceğini açıkladı.
Bürgergeld sisteminde gençlerin eğitim veya iş programlarına katılmaları zaten zorunlu. Ancak bu pilot uygulama, ilk kez doğrudan çalışma şartını içeriyor. Başarılı olması halinde modelin 2026’dan itibaren ulusal düzeyde tartışmaya açılması bekleniyor.
Almanya’da Bürgergeld reformu yeniden gündemde
Bürgergeld sistemi, 2023 yılında Hartz IV’ün yerini alarak yürürlüğe girmişti. Amaç, yardım alan bireyleri uzun vadede iş gücü piyasasına entegre etmekti. Ancak son dönemde özellikle gençler arasında işe katılım oranlarının düşük kalması, hükümeti yeni yöntemler aramaya itti.
Nordhausen denemesi bu arayışın bir parçası olarak görülüyor. Buna rağmen uzmanlar, gençlerin yeniden eğitim sistemine kazandırılmadan yapılan zorunlu çalışmaların sosyal eşitsizlikleri derinleştirebileceği uyarısında bulunuyor.
