Avrupa Komisyonu, sosyal medya devleri Facebook, Instagram ve Tiktok hakkında Dijital Hizmetler Yasası’nın (DSA) ihlali gerekçesiyle resmi soruşturma başlattı.
Brüksel, şirketlerin veri şeffaflığı, çocuk koruma önlemleri ve yasadışı içeriklerle mücadele konularında AB kurallarına uymadığını bildirdi.
Komisyon, teknoloji devlerinin DSA kapsamında sunmakla yükümlü oldukları verileri paylaşmadıklarını ve yapılan incelemelerde araştırmacıların erişim taleplerini yanıtsız bıraktıklarını duyurdu.
Veri paylaşımında “şeffaflık eksikliği”
Avrupa Komisyonu’na göre Meta (Facebook ve Instagram’ın sahibi) ve Tiktok, araştırmacılara platformlarındaki algoritmalar ve içerik tavsiye sistemleri hakkında yeterli bilgi sunmadı.
Komisyon, özellikle şiddet içerikli videoların ve çocuklara yönelik zararlı içeriklerin etkilerini araştırmak için veri talep etmişti.
AB yetkilileri, şirketlerin bu talepleri görmezden gelmesini “Dijital Hizmetler Yasası’na açık bir aykırılık” olarak değerlendirdi. Yasa, büyük dijital platformların kullanıcı verilerini denetlenebilir şekilde paylaşmasını ve risk değerlendirmelerini kamuya açık tutmasını zorunlu kılıyor.
Meta ve Tiktok suçlamaları reddediyor
Bir Tiktok sözcüsü, şirketin hem veri gizliliği yasalarına hem de DSA hükümlerine uymaya çalıştığını, ancak iki düzenlemenin bazen “birbiriyle çeliştiğini” belirtti.
“İki yasal zorunluluk arasında çakışma olduğunda, yetkililerden bu konuyu nasıl uyumlu hale getirebileceğimize dair açıklık bekliyoruz,” dedi.
Meta ise suçlamaları geri çevirdi. Şirket, Facebook ve Instagram’da hesap yönetimi ve içerik raporlama süreçlerinin AB kurallarına uygun biçimde yürütüldüğünü savundu.
Ancak Brüksel, Meta’nın yasadışı içerik bildirimlerinde aşırı bürokratik adımlar attığını ve bazı bildirimlerin “kasıtlı olarak geciktirildiğini” öne sürdü.
Çocuk koruma önlemleri yetersiz mi?
Komisyon, Meta hakkında çocukların çevrimiçi güvenliğini koruma yükümlülüğünü ihlal ettiği şüphesiyle ayrı bir soruşturma da yürütüyor. Tiktok için de benzer şekilde, çocuklara önerilen içeriklerin algoritmik biçimde filtrelenmediği ve bu nedenle DSA’nın “reşit olmayanları koruma maddesinin” ihlal edildiği iddia edildi.
AB, DSA’nın yürürlüğe girdiği 2023’ten bu yana teknoloji devlerine yönelik en kapsamlı denetim dalgasını başlatmış durumda. Yasanın amacı, nefret söylemi, terör propagandası ve dezenformasyonun azaltılması, ayrıca çocukların dijital ortamda korunması olarak tanımlanıyor.
Para cezaları ve yaptırımlar yolda
Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen, “Avrupa’da dijital kurallar herkes için geçerlidir — teknoloji devleri için de,” diyerek süreci savundu. Soruşturmanın sonucuna göre AB, Meta ve Tiktok’a yıllık küresel cirolarının %6’sına kadar para cezası verebilir.
Brüksel, platformların iş birliği yapmaması halinde ek yaptırımlar ve geçici erişim kısıtlamaları getirmeyi de değerlendiriyor. Bu davalar, Dijital Hizmetler Yasası’nın ilk ciddi uygulama örnekleri olarak görülüyor ve önümüzdeki aylarda Avrupa dijital piyasasında emsal oluşturması bekleniyor.
