ABD’nin eski başkanı Donald Trump, Gazze için hazırladığı yeni barış planıyla Orta Doğu’da yıllardır çözülemeyen sorunu yeniden gündeme taşıdı. Ancak bu planın nasıl uygulanacağı, hangi aktörlerin sürece dahil olacağı ve özellikle Filistin halkının geleceğini nasıl şekillendireceği halen büyük bir soru işareti.
Trump’ın önerdiği plana göre ilk adım, Gazze’de kapsamlı bir ateşkesin sağlanması. Ardından bölgenin, uluslararası gözetim altında kurulacak geçici bir yönetim tarafından idare edilmesi öngörülüyor. Bu dönemde silahlı grupların etkisiz hale getirilmesi, altyapının yeniden inşası ve sivillerin güvenliği öncelikli hedefler arasında yer alıyor.
Uzun vadede ise plan, Gazze ile Batı Şeria’yı birleştiren, demokratik temellere dayalı bir Filistin Devleti’nin kurulmasını hedefliyor.
Uygulama Sürecinde Büyük Belirsizlikler
Buna karşın, planın nasıl hayata geçirileceği ciddi bir muamma. Ne İsrail ne de Filistin tarafı net bir destek açıklamış durumda. İsrail güvenlik endişelerini dile getirirken, Filistinli gruplar arasındaki derin bölünmeler sürecin önünü tıkıyor.
Gazze’de Hamas, Batı Şeria’da ise El Fetih farklı siyasi çizgiler izliyor. Bu durum, ortak bir yönetim ya da ulusal birlik oluşturulmasını neredeyse imkânsız hale getiriyor.
Uluslararası Uzlaşmazlıklar Devam Ediyor
Trump’ın planı, uluslararası toplumda da bölünmelere yol açtı. ABD ve bazı Batılı ülkeler bu girişimi “barış için yeni bir fırsat” olarak görürken, Avrupa’daki ve Arap dünyasındaki birçok aktör, planın tek taraflı olduğunu ve Filistinlilerin haklarını yeterince gözetmediğini savunuyor.
Birleşmiş Milletler ise, kalıcı bir çözümün ancak iki devletli çözüm temelinde mümkün olabileceğini vurguluyor.
Gazze Halkı Belirsizlik İçinde
Gazze’de yaşayan siviller, uzun süredir savaş, abluka ve yoksullukla mücadele ediyor. Plan, kısa vadede bölgedeki yaşam koşullarını iyileştirmeyi amaçlasa da, Gazze halkının geleceği hâlâ belirsiz.
Geçici yönetimin kimlerden oluşacağı, sivil yönetimin nasıl sağlanacağı ve temel hakların nasıl korunacağı konularında hiçbir netlik bulunmuyor.
Trump’ın Gazze planı, teoride barışa giden bir yol haritası sunuyor. Ancak sahadaki siyasi bölünmüşlük, güvenlik riskleri ve uluslararası uzlaşmazlıklar düşünüldüğünde, planın uygulanabilirliği son derece tartışmalı.
Dolayısıyla Filistin Devleti’nin yakın gelecekte kurulması, hâlâ uzak bir hedef olmaya devam ediyor.
