İsveç hükümeti, son dönemde çocuk çetelerinin artışı ve genç suçluların sayısındaki yükseliş üzerine, cezai sorumluluk yaşını düşürmeye hazırlanıyor. Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan yeni yasa tasarısına göre, 13 ve 14 yaşındaki çocuklar ağır suç işlemeleri hâlinde özel cezaevi birimlerine gönderilebilecek.
Tasarı yasalaşırsa, yeni sistem 1 Temmuz 2026 itibarıyla yürürlüğe girecek. Bu adım, son yıllarda ülkenin bazı bölgelerinde organize suç örgütlerinin küçük yaştaki çocukları suç faaliyetlerine yönlendirmesi nedeniyle gündeme geldi.
İsveç hükümetinin hedefi: Çocuk çetelerini durdurmak
İsveç Adalet Bakanlığı, planlanan düzenlemenin çocuk çeteleriyle bağlantılı suçları önlemeyi hedeflediğini açıkladı. Hükümete göre, mevcut yasalar 15 yaş altındaki çocuklara ceza verilmesine izin vermediği için, suç örgütleri bu boşluktan faydalanarak çocukları suikast, uyuşturucu taşımacılığı veya gasp gibi suçlarda kullanıyor.
Bakanlık yetkilileri, yeni düzenlemenin bu tür istismarları önleyeceğini savunuyor. Ayrıca, özel birimler içinde çocukların yaşlarına uygun psikolojik destek, eğitim ve rehabilitasyon hizmetleri sunulacağı da belirtiliyor.
Eleştirmenler: “Rehabilitasyon yerine cezalandırma”
Ancak insan hakları örgütleri ve çocuk koruma dernekleri, tasarıya sert tepki gösterdi. Eleştirmenler, çocukların ceza sistemine çok erken dahil edilmesinin uzun vadede topluma uyumlarını zorlaştıracağı görüşünde.
Stockholm Üniversitesi’nden kriminolog Anna Lindström, “13 yaşındaki bir çocuğun cezaevi yerine psikolojik destek ve eğitimle yeniden topluma kazandırılması gerekir,” diyerek hükümetin yaklaşımını eleştirdi.
Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne atıfta bulunan bazı hukukçular ise, cezai sorumluluk yaşının düşürülmesinin uluslararası standartlarla çelişebileceğini belirtti.
2026’ya kadar yoğun tartışma bekleniyor
İsveç’te cezai sorumluluk yaşı şu anda 15. Hükümetin önerisi, ülkede 1970’lerden bu yana en büyük ceza reformlarından biri olarak görülüyor. Parlamento oylamasına kadar tasarının birçok değişikliğe uğraması bekleniyor.
Siyasi gözlemciler, yasa teklifinin özellikle sağ partiler tarafından desteklendiğini, muhalefetin ise “çocukların cezalandırılması yerine suçun önlenmesine odaklanılmalı” görüşünü savunduğunu bildiriyor.
Yasa kabul edilirse, İsveç, Avrupa’da cezai sorumluluk yaşını 14’ün altına indiren az sayıdaki ülkeden biri olacak.
